Mieszkam na Rodos od 15 lat, a wcześniej mieszkałam w Atenach. I o ile Ateny to światowe miasto, pełne sprzeczności i różnorodności, to dopiero życie na wyspie pokazało mi całe bogactwo kuchni greckiej. Urlopy spędzane na innych wyspach dały materiał porównawczy i pozwoliły popróbować lokalnych smaczków, zebrać przepisy i zaopatrzyć się w lokalne produkty (gr.τοπικά προϊόντα).
Odwiedzając jakikolwiek skrawek Grecji, warto przywozić sobie takie produkty, które pozwolą przygotować lokalne potrawy w sposób, który najbardziej przypomina oryginał. A gdy nie macie innych możliwości, to szukajcie takich produktów w dobrych sklepach z żywnością grecką.
Dzisiaj chciałabym napisać wam trochę o kilku tradycyjnych, kreteńskich produktach, które pozwolą przygotować nie jedno, a nawet kilka dań prosto z Krety. Zobacz te produkty poniżej, wraz z linkami do greckich sklepów.
Makaron Skioufichta
Jest to jeden z bardziej charakterystycznych makaronów, takie grubsze rurki, ręcznie zwijane. Na Krecie, ale też w innych miejscach w Grecji możecie kupić makaron Skioufichta (gr.Σκιουφιχτά) zarówno w małych sklepikach, jak i w lokalnych supermarketach. Ostatecznie możecie zamówić bezpośrednio z Krety, ze sklepu online.
Dla tych, którzy nie mają dostępu do tego makaronu, a chcieliby się „pobawić” w zwijanie rureczek, podaję poniżej przepis.
Składniki:- 2 szklanki mąki z pszenicy durum
- ½ szklanki mąki pszennej białej
- ¾ szklanki zimnej wody
- 2 łyżki oliwy
- ½ łyżeczki soli
Mąkę przesiewamy i mieszamy z solą w dużej misce. Dodajemy oliwę i powoli wlewamy wodę, wyrabiając ciasto, które nie będzie kleić się do rąk. Z tak przygotowanego ciasta toczymy wałek, (jak na polskie kopytka) i kroimy go na 2 cm odcinki. Każdy taki kawałek naciskamy, aby zrobić wgłębienie, równocześnie tocząc go do przodu. W ten sposób mały placuszek zwinie się nam w rulonik. Kluseczki zostawiamy, aby przeschły, najlepiej na kilka godzin.
Następnie chcąc ugotować potrawę, wlewamy wodę z solą i łyżką oliwy do garnka, a gdy zacznie wrzeć, wrzucamy makaronowe rurki. Gotujemy na małym ogniu przez ok. 30 minut. Większość tradycyjnych makaronów jest grubsza i nie zawiera jajek, dlatego wymagają dłuższego gotowania niż inne świeże makarony.
Poniżej filmik, gdzie w 10 minucie, macie okazję zobaczyć sposób skręcania makaronu Skioufichta, bardzo powoli i dokładnie.
W tradycyjnej wersji podaje się go z klarowanym kozim lub owczym masłem (στακοβούτυρο) i dużą ilością tartego sera Kefalotyri. W tej formie to tradycyjne danie podawane w okresie Karnawału, w tzw. Serową Niedzielę. Jeśli nie mamy Stakovoutiro, można polać je również innym stopionym masłem.
W okresie Wielkiego Postu Skioufichta podaje się polane oliwą lub z postnym sosem. W innych wersjach podawane są z różnymi sosami i łączone z mięsem (Apaki), grzybami i z serem Anthotiro. Niekiedy też podawane jest ze Staka (wyjaśnienie poniżej).
Co to jest Staka i Stakovoutiro?
Staka to produkt mleczny otrzymywany ze skórki/śmietanki, która tworzy się na powierzchni mleka owczego i koziego, bezpośrednio po dojeniu. Uzyskuje się ją po zebraniu odpowiedniej ilości mleka, które poddaje się kilkugodzinnemu gotowaniu na małym ogniu. W wyniku tego procesu otrzymujemy dwa różne produkty tłuszcz oraz gęstą pozostałość białkową, która nazywa się Staka (gr. Στάκα).
Tłuszcz, będący rodzajem klarowanego masła tzw. Stakovoutiro (gr. στακοβούτυρο), zbiera się oddzielnie i przechowuje w lodówce, aby nie zjełczało.
Zarówno Staka, jak i Stakovoutiro jest szeroko stosowany w tradycyjnej kuchni kreteńskiej. Dodaje się je do makaronów, placków, do zup, gulaszy, ryżu oraz jako dip lub przystawka. Serwowane z jajkami w towarzystwie chleba na zakwasie, stanowi tradycyjne kreteńskie śniadanie. Na Krecie dodawany jest również do ciast i słodkich ciasteczek i wszędzie tam, gdzie chcemy, aby aromat masła był wyraźnie wyczuwalny.
Apaki
Apaki (gr. Απάκι) to peklowana i wędzona polędwica wieprzowa. Jej sekretem jest m.in., to, że jest mocno aromatyzowana ziołami. Uzyskuje się ten smak poprzez dodanie ich do wędzenia, obok drewna. Zwykle dodaje się zioła dziko rosnące jak oregano, tymianek, czy szałwię.
Apaki stanowi dodatek do makaronu lub ryżu, może być częścią śniadania np. w omlecie lub składnikiem sałatki. To także świetna zakąska do Raki.
Co przywieźć z Krety?
Wszystkie ww. produkty warto przywieźć ze sobą z Krety, a opisałam je dokładniej dlatego, że stanowią składniki dania, które wkrótce wyląduje na stronie.
Oprócz tego warto przywieźć jak zwykle z Grecji, oliwę, a także świetne kreteńskie wina i inne alkohole (Raki, Rakomelo). Warto przywieźć miody, herbatkę górską, kawę karobową oraz koniecznie jęczmienne sucharki do Dakos.
Najlepszymi miejscami na zakupy są winiarnie, destylarnie i inni mali lokalni producenci oraz miejscowe sklepiki. Ostatecznie można wstąpić do greckich marketów: SYN.KA, Max Market, czy Kritikos.