Historia baklavy

Baklava (o μπακλαβάς) to słynne ciasto orzechowe zawinięte w ciasto filo i nasączone słodkim syropem. Ciasto to wykonuje się w Grecji, ale też w kuchni Bliskiego Wschodu, w kuchni bałkańskiej, a nawet w krajach Afryki Północnej. Wiele krajów rości sobie prawo do autorstwa tego deseru, dlatego postarajmy się prześledzić, jak to z tym autorstwem baklavy było…

baklava

Asyryjczycy, zamieszkujący wschodnie rejony Morza Śródziemnego, już w VIII wieku p.n.e.
wykonywali słodkie desery z tartymi orzechami i miodem w cieście, tworząc wczesną formę znanej nam baklavy. Zgodnie z tą teorią greccy marynarze i kupcy, którzy podróżowali na wschód, odkryli ten słodki deser i przywieźli jego recepturę do Grecji. Dużym wkładem Greków w rozwój słodyczy było wynalezienie techniki, dzięki której ciasto można było rozwałkować na cieniutki arkusz, a sama baklava mogła składać się z wielu warstw cieniutkiego ciasta przełożonych orzechami. W takiej formie przygotowywano ciasto podobne do baklavy już w V wieku p.n.e.

Według niektórych badaczy to Turcy byli wynalazcami baklavy, a najbardziej rozpowszechniona teoria głosi, że baklava stworzona została przez tureckie rodziny w Azji Mniejszej, skąd trafiła na dwór sułtana. Tam właśnie, w kuchniach pałacu Topkari miał powstać przepis na cienkie jak papier ciasto używane przy przygotowywaniu baklavy.

Przykład baklavy nie jest pierwszym, w którym Grecy i Turcy spierają się o pochodzenie potrawy. Antyczna Grecja miała na pewno wpływ na kuchnię całego Cesarstwa Bizantyjskiego, a więc terenów, na którym powstało Imperium Osmańskie. Podczas ekspansji tureckiej na Bałkany, a także podczas okupacji tureckiej w Grecji wpływy obu kuchni nakładały się na siebie. Stąd wiele dań w basenie Morza Śródziemnego jest podobnych lub ma wspólne korzenie, więc spór o to, kto pierwszy je wymyślił lub przygotował, jest pytaniem z rodzaju, co było pierwsze jajko, czy kura.

Historia tego deseru jest mało udokumentowana, co nie wpływa na fakt, że jest to danie znane i przygotowywane w całym basenie Morza Śródziemnego i na Bałkanach. Wszędzie przygotowuje się baklavę z wykorzystaniem ciasta filo i orzechami. Różnice dotyczą użytego tłuszczu, którym może być oliwa lub masło, użytego rodzaju orzechów czy przypraw. W tureckiej baklavie dominują pistacje, w greckiej rodzaj orzechów zależy od regionu i najczęściej są to orzechy włoskie, ale mogą być również migdały lub mieszanki orzechów i migdałów. Całość koniecznie należy zalać syropem z dodatkiem miodu oraz cytryny, która nieco przełamuje słodycz deseru.

Niegdyś baklava była dostępna tylko bogaczom, dzisiaj jest ogólnodostępna i każdy może jej spróbować. Co odważniejsi mogą pokusić się o jej przygotowanie. To naprawdę nie jest trudne :)